บ้านชั้นเดียวเล็กๆ

บ้านชั้นเดียวเล็กๆ

บ้านชั้นเดียวเล็กๆ บ้านสีดิน อินกับธรรมชาติทุกด้าน สราญใจในทุกมุมทุกการขึ้นไปสู่จุดสูงสุด เริ่มจากก้าวแรกทั้งนั้น บ้านก็เช่นกัน บ้านยุคใหม่ที่เราเห็นวัสดุหลากหลายโดดเด่นดีไซน์หวือหวา ก็ค่อย ๆ พัฒนามาจากวัสดุที่หยิบจับได้ใกล้ตัวจากธรรมชาติ ค่อย ๆ ปรับและเปลี่ยนไปเรื่อย ๆ เพื่อให้ตอบโจทย์การใช้ชีวิตใหม่ ๆ และแม้ว่าในโลกยุคนี้จะมีสิ่งใหม่เกิดขึ้นให้เลือกใช้เพิ่มขึ้นทุกวัน แต่บางครั้งการได้มาสัมผัสกับส่วนหนึ่งของรากเหง้า

สิ่งที่เป็นสามัญก็ก่อให้เกิดความรู้สึกสุขสงบในใจ ทั้งนี้ไม่ได้ไหมายความว่าต้องถดถอยกลับไปเป็นมนุษย์ถ้ำแต่อย่างไร เพียงแต่ใส่กลิ่นอายความเรียบง่าย ความเป็นธรรมชาติที่เข้าถึงได้ไม่ยาก ก็ทำให้บ้านเป็นพื้นที่ปลอดภัยอบอุ่นชวนให้อยู่ใต้ชายคาบ้านไปนาน ๆ

บ้านชั้นเดียว หลังนี้สร้างขึ้นที่ประเทศศรีลังกา การออกแบบอยู่บนพื้นฐานการทำความเข้าใจในคำนิยามเกี่ยวกับบ้าน ที่ไม่ใช่เพียงแค่สร้าง “บ้าน” ในแง่ของรูปลักษณ์ที่มองเห็นได้เท่านั้น แต่ประสาทสัมผัสต่าง ๆ ยังต้องถูกกระตุ้นด้วย แสง ลม ภาพบริบทแวดล้อม และสามารถจินตนาการเห็นภาพครอบครัวทำทุกกิจกรรมอยู่ในนั้นด้วยเช่นกัน บ้านจึงไม่ใช่แค่สิ่งก่อสร้างแต่เป็นศูนย์รวมความทรงจำ ความรัก และตัวตนของสมาชิกแต่ละคนอยู่ข้างใน ภาพรวมของบ้านจึงต้องสื่อสารความเป็นตัวเองออกมาให้ได้มากที่สุด

สำหรับบ้านหลังนี้ที่เจ้าของบ้านนึกภาพตัวเองได้ใช้ชีวิตท่ามกลางความโปร่งสบาย มองทางไหนก็เห็นต้นไม้ ต้องการวิธีเปิดบ้านและใช้วัสดุใหม่ ๆ มาช่วยตอบโจทย์  โดยกำหนดรูปร่างของบ้านเป็นรูปตัว U มีด้านที่ส่วนของอาคารยื่นล้ำมาข้างหน้า เพื่อไม่ให้บ้านบดบังซึ่งกันและกัน มีที่ทางรับแสง ลม และสวนตรงกลาง และถึงแม้ว่าจะใช้วัสดุก่อสร้างสมัยใหม่ก็ตาม สถาปนิกยังใช้สีเอิร์ธโทนถึงภายนอก เพื่อให้บ้านกลมกลืนกับธรรมชาติซึ่งสอดคล้องกับอุดมการณ์ที่สถาปัตยกรรมไม่ควรโดดออกจากสภาพแวดล้อม

บ้านหลังนี้มีช่องเปิดหลายทิศทาง ทั้งด้านที่เป็นประตูเปิดออกสู่สวนตรงกลางตัว U ประตูทางเข้าโซนครัว และประตูหลักด้านโรงรถ ซึ่งเป็นด้านที่หันออกถนนสามารถเปิดออกได้กว้างและปิดเป็นส่วนตัว จากโรงรถไปทางปีกอาคารซ้ายมือจะเป็นส่วนห้องทานอาหารและครัว แต่ถ้าเลี้ยวซ้ายจะเป็นห้องนั่งเล่นที่อยู่ตรงกลางหันหน้าเข้าหาคอร์ทยาร์ด ส่วนอีกปีกอาคารจะเป็นห้องส่วนตัว ห้องน้ำ ห้องน้ำ ซึ่งจะมีทางเดินเชื่อมต่อกันได้หมด

สิ่งที่ทำให้บ้านหลังนี้น่าสนใจในการตกแต่งที่เรียบและง่าย คือ ‘พื้นที่ระหว่าง’ หรือ In-between space ที่แทรกอยู่ระหว่างการจัดวางฟังก์ชันต่างๆ รายล้อมช่องว่างและพื้นที่เปิดโล่งโปร่ง โดยมีลานกลางบ้านเป็นเสมือนหัวใจ มาพร้อมกับช่องเปิดขนาดใหญ่ เป็นประตูหน้าต่างบานเลื่อนกระจกที่ทำให้บ้านถูกเบลอเข้ากับส่วนใช้งานกลางแจ้ง ช่วยให้บ้านหายใจเข้าออกได้ การใช้งานของสมาชิกในบ้านก็ยิ่งง่าย เพียงเิดประตูก็เป็นส่วนหนึ่งของสวนได้แล้ว

บ้านหลังนี้เติบโตจากความรู้สึกว่า “บ้าน” ควรมีพื้นที่และเวลาที่สามารถนั่งพูดคุยกันได้ทุกที่ ไม่จำเป็นต้องอยู่เฉพาะในห้องนั่งเล่น อาจจะเป็นในห้องทานข้าว ใต้ต้นไม้ในสวน  ลานกรวด ก็เป็นพื้นที่ครอบครัวที่ใช้เวลาคุณภาพร่วมกันได้ทั้งหมด ทุกด้านของบ้านมีชายคากว้างปกป้องตัวอาคารจากแดดและฝน มีด้านที่เปิดรับลมเพื่อให้บ้านสบาย ดูเหมือนจะครบถ้วนพอดีกับความต้องการของผู้อยู่อาศัยแล้ว แต่จุดประสงค์หลักกลับเป็นคือการมอบ ‘ความสุข’ แก่ผู้ใช้

แต่ละโซนใช้งานของบ้านตกแต่งด้วยเฟอร์นิเจอร์น้อยชิ้นตามแนวคิดบ้านมินิมอล เลือกใช้เฉพาะสิ่งที่จำเป็นสำหรับบ้าน มีเส้นสายเฉียบคมและวัสดุใหม่ๆ แทรกเข้าไปบ้าง ในขณะที่รูปลักษณ์ดีไซน์เฟอร์นิเจอร์หรือวัสดุให้ความรู้สึกคุ้นเคยแบบร่วมสมัย

ถ้ามองเผิน ๆ ห้องนี้เหมือน ห้องนอนคุณตาคุณยาย สมัยที่เรายังเด็ก ๆ ก็จะไม่มีอะไร มากกว่าเตียงไม้ 1 หลัง ตู้เสื้อผ้าเล็ก ๆ  ที่เก็บสมบัติ ส่วนตัวใส่กล่อง บนหลังตู้ โต๊ะเครื่องแป้ง แต่บ้านนี้เพิ่ม ลูกเล่นเล็ก ๆ กับการใส่แผ่นคอนกรีตทรงสามเหลี่ยมที่ขอบ หน้าต่างใน ห้องนอน ที่ยื่นออก มาเหนือพื้น ห้องประมาณ 3-0” ฟุต ที่สามารถใช้พื้นผิวนั้นเพื่อเก็บสิ่งของที่มีประโยชน์ จากด้านใน

การสร้างความรู้สึกกว้างขวาง ยืดหยุ่น และลื่นไหล ให้บ้านมีหลายวิธี หนึ่งในนั้นคือ การจัดแปลนแบบ open plan ที่ไม่มีผนังแบ่งฟังก์ชันบ้าน เป็นห้องเล็กห้องน้อย กลายเป็นห้องโถงใญ่ ๆ แล้วรวมพื้นที่ใช้งานประจำวันหลัก ๆ อาทิ ห้องนั่งดเล่นดูทีวี ห้องทานข้าว

และอาจมี ครัวแบบสมัยใหม่ อยู่ในจุดเดียวกัน ส่วนการแยก ขอบเขตการ ใช้งานนั้น อาจจะใช้ ตัวเฟอร์นิเจอร์เอง เช่น โต๊ะโซฟา ชุดครัว โต๊ะทานข้าว หรือใช้ วัสดุปูพื้นที่ ไม่เหมือนกัน ไปจนถึงการทำ พื้นเล่นระดับ เพื่อให้ยังคงความต่อเนื่องแต่การใช้งาน ไม่ปะปนกัน

บ้านชั้นเดียวคืออะไร

บ้านชั้นเดียว คือ บ้านที่มีฟังก์ชั่น ทุกอย่างรวมอยู่ในชั้นเดียว ไม่ว่าจะเป็น ห้องนอน ห้องน้ำ ห้องครัว ห้องรับแขก และห้องอื่น ๆ สามารถก่อสร้างหรือ ต่อเติมบ้าน หากมีขนาดที่ดินเพียงพอ และไม่ขัดต่อข้อกฎหมาย

นอกจากนี้ บ้านชั้นเดียวยังเหมาะกับครอบครัวที่มีผู้สูงอายุหรือเด็กอยู่อาศัย เพราะมีความปลอดภัย ไม่ต้องขึ้นลงบันไดหลาย ๆ ชั้น โดยเรามักจะพบบ้านชั้นเดียวปลูกกันตามต่างจังหวัดหรือแถบชานเมืองเป็นส่วนใหญ่ ทั้งบ้านสร้างเอง และบ้านโครงการ ถ้าเป็นในเมืองส่วนใหญ่จะเป็นบ้าน 2 ชั้นหรือคอนโดมิเนียมมากกว่า เพราะราคาที่ดิน แพงและขายได้ราคาดี

ถ้านึกถึงข้อดีของบ้านชั้นเดียว หลายคนอาจจะมองที่ราคา เนื่องจากโครงสร้างในการก่อสร้างไม่ได้ซับซ้อนมากนัก รวมถึงค่าวัสดุอุปกรณ์ต่าง ๆ ในการก่อสร้างก็ใช้น้อยกว่า แต่ในความเป็นจริงแล้วบ้านชั้นเดียวยังมีข้อดีอีกมากมาย ที่ทำให้หลายคนตัดสินใจซื้อบ้าน หรือสร้างบ้านชั้นเดียว ดังนี้

ข้อดีของบ้านชั้นเดียว

1. งบประมาณน้อยกว่า

มีงบประมาณไม่เยอะมาก สามารถซื้อบ้านชั้นเดียว หรือออกแบบบ้านชั้นเดียวขนาดกะทัดรัดได้ เนื่องจากโครงสร้างหลักของบ้านไม่ซับซ้อนมากนัก หากเปรียบเทียบกับการสร้างบ้าน 2 ชั้น ค่าก่อสร้างจึงต่ำกว่า

2. ตอบโจทย์ครอบครัวที่มีสูงอายุ/เด็กเล็ก

บ้านชั้นเดียวเหมาะสำหรับครอบครัวที่มีผู้สูงอายุและผู้ที่นั่งวีลแชร์ เพราะห้องต่าง ๆ และพื้นที่ใช้สอยภายในบ้านถูกรวบรวมไว้ครบในชั้นเดียว จึงไม่ต้องปวดเมื่อยหรือเสี่ยงกับอุบัติเหตุจากการขึ้นลงบันได และยังสะดวกในกรณที่ใช้วีลแชร์ สำหรับครอบครัวที่มีเด็กเล็ก วัยกำลังซุกซน การอยู่อาศัยในบ้านชั้นเดียว ทำให้ไม่ต้องกังลหรือเฝ้าระวังว่าเด็ก ๆ จะปีนป่ายบันไดและผลัดตกลงมาได้รับบาดเจ็บ

3. สะดวกในการขนย้ายเฟอร์นิเจอร์

อยู่บ้านชั้นเดียว ไม่ต้องเหนื่อยกับการขนย้ายเฟอร์นิเจอร์ขึ้น-ลงบันได เพราะไม่ว่าจะเป็นเฟอร์นิเจอร์ชิ้นเล็กหรือชิ้นใหญ่ ก็จัดวางอยู่ที่ชั้น 1 ของบ้าน ช่วยทุ่นแรงได้มาก

4. ดูแลรักษาง่าย

ถูกใจคุณแม่บ้านพ่อบ้าน เพราะด้วยขนาดพื้นที่ของบ้านชั้นเดียว ทำให้ไม่ต้องใช้เวลาในการทำความสะอาดมาก ยิ่งถ้าต้องถึงเวลาที่ต้องรีโนเวทบ้าน ซ่อมแซมส่วนต่าง ๆ ของบ้านที่เสียหายหรือทรุดโทรม เช่น ซ่อมหลังคารั่ว ทาสีผนังใหม่ ก็สามารถทำได้สะดวก รวดเร็ว และปลอดภัย

5. ตกแต่ง/ต่อเติมง่าย

โครงสร้างบ้านชั้นเดียวนั้นไม่ได้ซับซ้อนมากนัก หากมีพื้นที่มากพอก็สามารถต่อเติมและดัดแปลงพื้นที่ได้สะดวกกว่า แต่ในการจะต่อเติมต้องดูว่าไม่ขัดต่อข้อกฎหมาย

ข้อด้อยของบ้านชั้นเดียว

1. ใช้ขนาดที่ดินค่อนข้างมาก

บ้านชั้นเดียวจะต้องใช้ขนาดที่ดินมากกว่าบ้านสองชั้น จึงจะได้พื้นที่ใช้สอยภายในบ้านตามต้องการ ทำให้ต้องเสียเงินซื้อที่ดินเพิ่มมากขึ้น หรือทำให้ราคาบ้านชั้นเดียวแพงขึ้น อีกทั้งหากอยากจะขยับขยายต่อเติมในอนาคต การมีขนาดที่ดินน้อยก็เป็นข้อจำกัดได้

2. ถ่ายเทความร้อนภายในบ้านได้ไม่ดี

ด้วยความที่ทุกห้องอยู่ติดกับหลังคาโดยตรง ทำให้ความร้อนจากหลังคาแผ่เข้ามาภายในบ้านโดยตรง แต่สามารถป้องกันความร้อนได้ด้วยการติดฉนวนกันความร้อน หรือติดแผ่นสะท้อนความร้อน หรือเลือกใช้กระเบื้องหลังคาสะท้อนความร้อน และออกแบบบ้านชั้นเดียวให้มีช่องระบายอากาศให้อากาศถ่ายเท

3. เสี่ยงน้ำท่วม/ความชื้น

บ้านชั้นเดียว อาจเสี่ยงต่อ ปัญหาน้ำท่วมได้ หากตั้งอยู่ ในทำเลที่มีน้ำท่วมบ่อยครั้ง อาจะทำให้ตัวบ้านและทรัพย์สินภายในบ้านเกิดความเสียหายได้ รวมทั้งอาจต้องเจอกับปัญหาความชื้นของดิน ที่อาจทำให้เกิดปัญหาปลวกและเชื้อรา บ้านชั้นเดียวจึงควรสร้างให้ยกสูงจากพื้นดินประมาณ 0.80-1.20 เมตร

4. เสี่ยงต่อสัตว์มีพิษ/โจรขโมย

สัตว์เลื้อยคลาน แมลง หรือโจรขโมย มักจะชอบหมายปองบ้านขั้นเดียว เพราะเข้าสู่ตัวบ้านได้ง่าย ดังนั้นบ้านชั้นเดียวจึงควรทำรั้วบ้านให้แข็งแรง ติดตั้งวัสดุอุปกรณ์ป้องกันภัย และปิดบ้านให้มิดชิด

5. ความเป็นส่วนตัวค่อนข้างน้อย

บ้านชั้นเดียวแม้ จะมีฟังก์ชั่นครบ แต่ด้วยพื้นที่ใช้ สอยที่จำกัด และอยู่ในชั้นเดียวของบ้าน จึงอาจทำให้ความเป็นส่วนตัวลดลงได้ บ้านชั้นเดียวจึงเหมาะกับการอยู่อาศัยของครอบครัวขนาดเล็ก ในการออกแบบแปลนบ้าน อาจเพิ่มส่วนข้างบ้านเพื่อความผ่อนคลาย มีมุมส่วนตัวเพิ่ม ทำให้ไม่ให้รู้สึกอึดอัด